De meeste mensen denken ten onrechte dat zij geworden zijn wie zij zijn aan de hand van wat zij hebben meegemaakt. In werkelijkheid is het precies andersom: je maakt mee wat je meemaakt aan de hand van wie je bent. Had je een andere persoonlijkheid gehad, dan had je andere keuzes gemaakt en had je andere dingen meegemaakt.
Tegelijkertijd is het natuurlijk wel zo dat je persoonlijkheid door de tijd heen verandert. Je persoonlijkheid is wat dat betreft een dynamisch systeem. Maar deze dynamiek valt binnen één persoonlijkheidstype te begrijpen. Kort gezegd: in tijden van stress komt de negatieve kant van je karakter naar boven terwijl in ontspannen tijden je positieve kant naar boven komt.
Omdat je negatieve kant en je positieve kant vrijwel tegengesteld zijn aan elkaar lijkt het alsof je, wanneer je stopt met stress en gaat ontspannen, opeens een heel ander persoon wordt. Alsof je jezelf hebt teruggevonden. Feitelijk hoort de donkere kant ook bij je, alleen is stress een stuk minder leuk dan ontspannen.
De beste manier om de dynamiek van je persoonlijkheid te begrijpen is met het Neurogram®, de neurologische versie van het Enneagram. In het Neurogram® wordt het Enneagram met de Big Five gecombineerd. De Big Five is de meest gangbare psychologische theorie over de persoonlijkheid.
Wat dit voor jou betekent is dat afhankelijk van of je gestresst of ontspannen bent, je heen en weer schiet in de volgende vier tegenstellingen:
- Van sociaal gedrag naar meer individualistisch gedrag en weer terug.
- Van open staan voor spiritualiteit naar een meer materialistische houding en weer terug.
- Van spontaan gedrag naar meer doelmatig gedrag en weer terug.
- Van risicomijdend gedrag naar juist meer roekeloos gedrag en weer terug.
De vijfde eigenschap van de Big Five is de mate waarin je neurotisch bent. Dit is de snelheid waarmee je heen en weer schiet tussen de bovenstaande vier tegenstellingen.
Er zijn negen verschillende stress- en ontspanningspatronen te maken met deze vier tegenstellingen. Precies de negen types van het Neurogram®. Afgelopen weekend bleek tijdens de NLP Practitioner training weer eens hoeveel mensen er aan hebben wanneer zij erachter komen welk Neurogram® type ze zijn. Onder andere leert dit je om stresssignalen in een heel vroeg stadium te herkennen en dan meteen actie te ondernemen om meer te gaan ontspannen zodat steeds vaker de positieve kant van je karakter naar boven komt.