Het leuke aan de samenwerking met het Aubrey Daniels Research Institute for Behavior Analysis (ADIRBA) van de Vrije Universiteit, is dat zij op hun beurt ook weer mij inspireren. De basis van hun werk is het ABC-model. ABC staat voor antecedenten (A), gedrag (B) en consequenties (C). Antecedenten gaan aan het gedrag vooraf en consequenties volgen het gedrag. Waar ADRIBA een goed punt heeft, is dat de consequenties meer invloed op toekomstig gedrag hebben dan de antecedenten.
Consequenties bestaan uit straf en beloning. Uit onderzoek blijkt dat straffen maar zeer beperkt werkt en dat je bij gedragsverandering veel beter gebruik kan maken van beloningen. Beloningen komen in twee varianten: materiele beloningen waarbij je geld of een kado krijgt, of sociale beloningen waarbij je aandacht, complimenten of lofbetuigingen krijgt. Het interessante is dat je beide terugziet in het brein. ADRIBA focust vooral op het dopamine beloningssysteem in het brein, maar in het brein is ook een oxytocine beloningssysteem aanwezig. Dopamine is vooral verbonden met materiele beloningen. Oxytocine vooral met sociale beloningen.
Voor mij is dat geen verrassing gezien het belang van dopamine en oxytocine voor het Neurogram®. Het Neurogram® is mijn neurologische versie van het Enneagram, het beste systeem voor persoonlijkheidstypering. In een van de eerdere nieuwsbrieven heb ik al laten zien hoe iemands persoonlijkheidstype invloed heeft op de soort beloningen die voor hem of haar het beste werken.
Wat het beloningssysteem van dopamine en oxytocine echter ook invloed op heeft, is de hoofdzonde en hoofddeugd van het Neurogram®. Elk type heeft een hoofdzonde. De hoofdzonde is gedrag dat positief lijkt, op korte termijn ook best iets oplevert, maar op langere termijn hel op aarde oplevert. Elk type heeft ook een hoofddeugd. De hoofddeugd lijkt negatief, levert op korte termijn ook weinig op, maar brengt hemel op aarde. Het leren van het Neurogram® is heel waardevol omdat het je leert hoe je stopt met je hoofdzonde en in plaats daarvan je hoofddeugd gaat doen.
Het dopamine en oxytocine beloningssysteem maakt wel duidelijk waarom het zo lastig is om je hoofdzonde te herkennen, laat staan te stoppen. En ook waarom het zo lastig is je eigen hoofddeugd te herkennen, laat staan er mee te beginnen. Omdat het doen van de hoofdzonde steeds op korte termijn iets oplevert en straf op lange termijn slecht werkt, worden we geconditioneerd om onze hoofdzonde te doen. En omdat een beloning op lange termijn weinig invloed heeft, en straf op korte termijn enigszins werkt, is het moeilijk om te starten met je hoofddeugd. Om die reden is training in het Neurogram® zo goed om te doen: het zorgt ervoor dat negatieve conditionering verdwijnt en je in plaats daarvan je leven positief inricht.