Het klinkt zo vertrouwd en voor de hand liggend: ik ben wie ik ben. Wie we zijn is sterk verbonden met hoe we onszelf bewust ervaren. En dat is toch vooral als een “ik”, een persoon, iemand die handelt. Gelukkig maar, want we weten aan de hand van mensen met een ernstige psychiatrische aandoening genaamd “depersonalisatie” dat het proces in ons brein dat deze ervaring van een “ik” voortbrengt in zeldzame gevallen verstoord kan raken. Zelf heb ik een aantal keer een cliënt gehad met depersonalisatieproblematiek en hoewel ik vaak als coach met zeer ernstige situaties te maken heb, is dit toch wel een van de meest ellendige. Neuro-Linguïstisch Programmeren (NLP) blijkt in de meeste van deze situatie gelukkig soelaas te bieden.
Dat ons ‘ik” voortkomt uit de processen van ons brein zorgt er ook voor dat ons “ik” een soort van illusie is. We hebben wel het idee dat wij de persoon zijn die handelt, maar een groot deel van wat wij doen, komt voort uit ons onbewustzijn. Enerzijds zijn dat de onbewuste patronen, zowel negatief als positief, die we ons hebben eigengemaakt in ons leven. Maar anderszijds komt dit onbewuste gedrag ook voort uit onze persoonlijkheid. Waar de onbewuste patronen vooral volgen op wat ons brein heeft geleerd, volgt onze persoonlijkheid op de biologie van ons brein. Net zoals dat mijn lichaam van jouw lichaam verschilt, verschilt jouw brein ook van het mijne. Die verschillen op het niveau van het brein geven ons een ander karakter.
Dat betekent dat om goed om te gaan met andere mensen het nodig is om niet alleen goed te luisteren naar wat zij bewust te vertellen hebben, maar ook goed in te schatten wat voor onbewuste programmering hun gedrag beïnvloedt. Vandaar dat het Enneagram zo’n handige tool is. Niet alleen zorgt inzicht in het Enneagram ervoor dat je zelf meer ontspant en minder stresst, maar het Enneagram zorgt er ook voor dat je veel beter met andere mensen kan omgaan. Met het Enneagram ga je beter om met andere mensen, omdat je veel beter in staat bent om te begrijpen waar hun gedrag vandaan komt en waar ze heen willen.
Een mooi voorbeeld hiervan is het verschil tussen probleemmakers en probleemoplossers. Elk Enneagram Type is of een probleemmaker of een probleemoplosser. Het maakt in de omgang van mensen nogal veel uit of je te maken hebt wiens basisinsteek is om problemen op te lossen of om problemen te maken. Hier van tevoren rekening mee kunnen houden, zorgt ervoor dat je veel beter in staat bent om ervoor te zorgen dat situaties goed worden opgelost en mensen gemotiveerd met elkaar de juiste richting in werken. Hieronder volgt een tabel met daarin een overzicht van de probleemoplossers en de probleemmakers:
| Enneagram Type | Probleemmaker of Probleemoplosser |
|---|---|
| Type 1 | Probleemmaker |
| Type 2 | Probleemmaker |
| Type 3 | Probleemoplosser |
| Type 4 | Probleemmaker |
| Type 5 | Probleemmaker |
| Type 6 | Probleemoplosser |
| Type 7 | Probleemoplosser |
| Type 8 | Probleemmaker |
| Type 9 | Probleemoplosser |